“Nơi đâu có người Hoa, nơi đó có Thiên Địa hội”, báo cáo của Sở Mật thám Đông Dương, cơ quan trực thuộc Phòng nhì Pháp khẳng định. Nhất là ở những vùng quê, những xóm chợ ven sông, một tiệm thuốc Bắc, hoặc một quán cơm chiên Dương Châu, võ đường, đội múa lân, đội Sơn Đông mãi võ, một ngôi chùa, một tòa miếu, một gánh hát bội, hay một sới cờ độ, mạt chượt, tứ sắc, đều có thể là đầu não chỉ huy hội viên Thiên Địa hội tại vùng đó.
Chỉ một đoạn báo cáo đã nói lên được sự bành trướng của các "hội kín" của người Hoa tại Chợ Lớn xưa kia. Chắc không chỉ An Duyên, mà ai cũng đã từng nghe về các băng nhóm nổi tiếng tại Chợ Lớn những năm mới hình thành mãi cho đến trước 1975. Cùng An Duyên ngược dòng tìm hiểu về những bang hội khét tiếng đất Chợ Lớn xưa kia nhé!
CHỢ LỚN - ĐẤT "DỮ" VÀ THIÊN ĐÀNG CƠ HỘI
Từng là "phố Tàu" có diện tích lớn nhất Thế Giới, từng như một "đặc khu" của người Hoa, nơi các hoạt động xã hôi, kinh tế được các bang hội nắm quyền chuyên chế mà ít có sự kiểm soát của chính quyền thuộc địa. Do đó vùng đất này cũng là nơi có nhiều cơ hội từ làm ăn buôn bán, cho đến các hoạt động phi pháp tung hoành.
Điển hình hơn hết là sự lớn mạnh của các "hội kín", những tay “anh hùng hảo hớn” bị chém phơi xác ngoài chợ, là võ đài cho những kẻ liều lĩnh, là nơi để rửa tiền cho các tay du thủ du thực, là nơi buôn lậu tiến hành các thương vụ trao đổi hàng hóa, là một khu vực lý tưởng để các loại gián điệp, tình báo, để các thế lực, lực lượng chính trị tiến hành những vụ trao đổi bí mật.
Khắp Nam Kỳ lục tỉnh không có nơi nào đáng sợ hơn Chợ Lớn, nhưng cũng không có nơi nào khác có sức hút như Chợ Lớn.
THUỞ BAN SƠ:
Chợ Lớn phần lớn là những cư dân lương thiện, các nhóm bảo kê chỉ có 2 nhóm lớn:
1: Nhóm Nghĩa Hưng
Nhóm Nghĩa Hưng hoạt động dưới lớp vỏ bọc thương mại, gọi là Nghĩa Hưng công ty, chuyên vận chuyển lúa gạo, hàng hóa gia dụng bằng những chiếc ghe bầu. Ở cái vành gỗ đầu tiên ngay trước nóc mui ghe, họ cho sơn màu xanh. Vì vậy, dân Long Xuyên thường gọi họ là nhóm "kèo xanh". Thời hưng thịnh nhất, nhóm "kèo xanh" có khoảng 60 chiếc ghe bầu, tải trọng mỗi ghe từ 5 đến 8 tấn với nhân lực hơn 1.000 người
Họ còn được gọi là Đồng Hưng, Nhân Hưng, Kèo Xanh, Kèo Đỏ, chủ yếu là người Việt gốc Phúc Kiến, hoạt động theo xu hướng chính trị rõ rệt.
Họ liên kết với quân Cờ Đen của tướng Lưu Vĩnh Phúc, nguyên là phó tướng của chủ tướng Ngô Côn trong cuộc nổi dậy Thái Bình Thiên Quốc làm rung chuyển đế chế Mãn Thanh một thời, từng phối hợp với quân chủ chiến triều Nguyễn của phò mã Hoàng Kế Viêm giết chết hai sĩ quan Pháp là Francis Garnier và Henri Rivière trong trận Cầu Giấy nổi tiếng.
2 Nhóm Hoà Xuân:
Hòa Xuân - gọi là nhóm "kèo đỏ", phần lớn vẫn là người Phúc Kiến. Bởi vậy nên ngoài cái vành mui ghe thứ nhất sơn màu xanh thì vành thứ hai họ sơn màu đỏ.
Cũng "kèo đỏ" hoạt động trong lĩnh vực vận tải đường sông nhưng đội ghe của họ ít hơn "kèo xanh", chỉ có chừng 35 đến 40 ghe, nhân lực khoảng 600 người nhưng ngược lại, một số "hội kín" ủng hộ họ vì họ thường giúp những người bị mật thám Pháp truy nã, ẩn trốn trong ghe dưới dạng làm công.
3: Nhóm Nghĩa Hòa
Kèo Vàng của người Việt gốc Triều Châu, hoạt động chủ yếu ở Sóc Trăng, Bạc Liêu, Long Xuyên. Ngoài ra còn nhóm của người Hẹ (Khách trú) nhưng vì ít người nên quy mô tổ chức cũng nhỏ hơn.
Theo ước tính vào đầu thế kỷ XX, hội viên chính thức của nhóm "kèo vàng" chỉ khoảng 300 người nhưng nó chi phối hệ thống cờ bạc từ Cần Thơ xuống Sóc Trăng, từ Bạc Liêu, qua Long Xuyên về Rạch Giá. Coi việc kiếm tiền bằng cách buôn ma túy, tổ chức sòng bạc, tiệm hút thuốc phiện, hoạt động bảo kê, ma cô dắt gái, đâm thuê chém mướn.
4: Thiên Địa hội
Phương cách hoạt động của Thiên địa hội rất thần bí: trộn lẫn phép thuật, ảo thuật, Sơn Đông mãi võ, uống máu ăn thề với việc dùng tiếng lóng, dấu hiệu riêng để liên lạc.
Sau này, hầu như chỉ còn người Việt trở thành lãnh đạo Thiên Địa hội, người Hoa chỉ còn đóng vai trò lão đại phụ trách cúng tế, nghi lễ rườm rà. Thành phần tham gia Thiên Địa hội đông nhất là nông dân và dân nghèo thành thị, cả Việt lẫn Hoa, hầu hết ở tuổi thanh niên.
Khi gia nhập hội, họ phải đọc 36 lời thề, nội dung cơ bản là phải sống có nghĩa khí và khí tiết, phải noi gương Quan Công, hết lòng với huynh đệ, sống chết không phản bội, không dĩ công tế tư (lấy công làm tư), không tham lam gian tà, không thấy lợi quên nghĩa, không trọng sắc khinh bạn, không lừa thầy phản bạn v.v., nếu sai lời sẽ bị muôn đao phanh thây xẻ xác, vạn tiễn xuyên tâm.
5: Hội Tam Hoàng
Một trong những nhánh tai tiếng nhất của Thiên Địa hội chính là Hội Tam Hoàng, tổ chức tội phạm to lớn nhất, dàn trải rộng khắp ở nhiều quốc gia trên thế giới.
Chính quyền Hồng Kông thuộc Anh và toàn quyền Đông Dương thuộc Pháp, luôn gắn liền Thiên Địa hội và Hội Tam Hoàng thành một tổ chức xã hội đen cùng hội cùng thuyền và tuyên truyền như Hội Tam Hoàng chỉ là một phiên bản đổi tên của Thiên Địa hội, nhằm mục đích “vơ đũa cả nắm” để từ đó bôi nhọ tất cả những hội kín người Hoa chống lại họ.
Hội Tam Hoàng và Thanh Bang bắt đầu lê chân rết vào Chợ Lớn, từng bước lấn sân dần và tiến tới thay thế địa vị và tầm ảnh hưởng của Thiên Địa hội. Những ông "vua" Chợ Lớn với tài sản kết xù luôn có mối quan hệ mật thiết với Hội Tam Hoàng
Sau 1975, Hội Tam Hoàng Chợ Lớn ngoại trừ một số nhanh chân chạy qua Hồng Kông thuộc Anh thì số còn lại nằm im thở khẽ, theo dõi tình hình.
Suốt 46 năm, từ 1975 đến nay, ba chữ Hội Tam Hoàng đã mờ dần trong ký ức của những bà con người Hoa sống tại TPHCM cũng như miền Nam Việt Nam
---
Người Hoa nơi đâu cũng thế, đa phần đều là người dân lao động cần lao, chăm chỉ, siêng năng. Họ đều là những người định cư ở Việt Nam đến nay đã gắn bó ruột thịt, trong chiến tranh họ đã trở thành những cơ sở trung kiên và tích cực tham gia kháng chiến, hoặc ít nhất, đã nhiệt tình ủng hộ kháng chiến. Do đó dù trong lịch sử có một số giai đoạn "hội kín" chuyên quyền nhưng đến nay đã "mai danh ẩn tích", Chợ Lớn hiện nay là một vùng đất giàu văn hoá và hiền hoà.
---
AN DUYÊN CHỢ LỚN - Tiệm cơm nước 15 Trần Điện, P10, Q5 || 0908.421.461 || 028.629.88668 anduyencholon@gmail.com 𝐖𝐞𝐛: anduyencholon.com 𝐈𝐧𝐬𝐭𝐚𝐠𝐫𝐚𝐦: anduyen.cholon